Bliski Wschód - Rewolucja bez szybkiego zakończenia

Pogrom świeckich dyktatur Przez minione pół wieku krajobraz polityczny Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu był zdominowany przez wojskowe dyktatury inspirowane czerpanymi z Europy świeckimi ideologiami socjalizmu i nacjonalizmu (w lokalnej wersji panarabizmu), stanowiącymi siłę napędową przemian społecznych w regionie. Stopniowo, wraz z kompromitacją światowego socjalizmu i upadkiem ZSRR, większość tych reżimów zatraciła jakikolwiek ideologiczny charakter, za cel stawiając sobie już tylko trwanie u władzy. Główną oddolną opozycję wobec nich tworzyli dotychczas islamiści, bezsilni politycznie zarówno w walce zbrojnej, jak i w pokojowym oporze (poza Iranem, gdzie w 1979 r. doszło do rewolucji islamskiej). Najbardziej widocznym skutkiem „arabskiej wiosny” jest pogrom tych skostniałych dyktatur i otwarcie drogi do nowej konfrontacji światopoglądowej. Z ośmiu dyktatorskich reżimów w świecie arabskim istniejących jeszcze dwa lata temu pozostały już tylko cztery, a los