Sąsiedzi

Badacze z Ośrodka Karta, którzy podjęli trud zapisania historii mówionej, rozgrywanej na najniższym poziomie, w małej ojczyźnie, znacznej części respondentów musieli szukać w Niemczech.   Dziwne to pogranicze. W centrum kraju. Oczywiście za sprawą walca historii, który przepchnął nas ze wschodu na zachód, odcinając tradycyjne Kresy i przesuwając na nowe rubieże. Tym sposobem gmina Stara Koszewa, leżącą na pograniczu zachodniego Pomorza i dawnych Prus Królewskich, w II RP zwanych Korytarzem, znalazła się w zupełnie nowym położeniu. Oczywiście dla jej mieszkańców nie była to pierwsza zmiana. Mieszkający w niej Polacy, Niemcy, Kaszubi i Kociewiacy, najczęściej określający się jako „tutejsi”, doświadczali w ciągu połowy stulecia rozmaitych odmian losu – byli poddanymi cesarza, obywatelami II Rzeczypospolitej, weszli w skład Tysiącletniej Rzeszy, doświadczyli dobrodziejstw sowieckiego wyzwolenia (z towarzyszeniem gwałtów, rabunków i wywózek), które stworzyło im Polskę Ludową. Jakoś