Wielkopolska premiera Koncertu Niepodległości Rok XVI, edycja 57 pt. „Triumph. Rzecz o wojnach z Moskwą”
Wielkopolska premiera Koncertu Niepodległości Rok XVI, edycja 57 pt. „Triumph. Rzecz o wojnach z Moskwą”. XVII w. kościół drewniany p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP w Grębaninie
15 grudnia 2024, godz. 18.00
Koncert odbędzie się w zabytkowym XVII wiecznym kościele drewnianym w Grębaninie, w rocznicę trwającego od ponad 12 lat remontu kapitalnego tej unikalnej świątyni słynącej XV wieczną, gotycką figurą Madonny z Dzieciątkiem i unikalnymi polichromiami odkrytymi podczas prac konserwacyjnych.
Koncert Niepodległości to wydarzenie, które powstało w 2009 roku z inicjatywy polsko-kanadyjskiej wokalistki i kompozytorki Oli Turkiewicz oraz scenarzysty, reżysera i producenta Jacka „Wiejskiego” Górskiego. Projekt, zainicjowany w Muzeum Powstania Warszawskiego, obejmuje 56 edycji w Polsce i za granicą, ponad 200 oryginalnych kompozycji i aranżacji oraz blisko 30 odrębnych scenariuszy.
Projekt tworzy międzynarodowy zespół muzyków sesyjnych, w którego skład weszło przez lata blisko 250 artystów z Polski, Kanady, Australii, Wielkiej Brytanii, Ukrainy i Armenii. Występując pod nazwą Polish Independence Concert we wrześniu 2019 roku zespół zaprezentował anglojęzyczną edycję „Poland” w Bazie NATO w Ādaži na Łotwie. Dwujęzyczne edycje międzynarodowe zaprezentowano publiczności także w Australii i w Kanadzie, na Litwie i na Łotwie.
Inspiracja i tematyka koncertu
Bezpośrednią inspiracją projektu, jest przypadająca w latach 2023-24 160 rocznica wybuchu Powstania oraz 230 rocznica Powstania Wielkopolskiego wybuchłego w ramach Insurekcji Kościuszkowskiej. Celem narracji jest ukazanie chwil triumfu, zarówno podczas najbardziej spektakularnych zwycięstw nad Księstwem Moskiewskim, carską Rosją czy Związkiem Sowieckim, jak i pomniejszych sukcesów odnoszonych podczas najtrudniejszych chwil naszej historii. Wszystkie te wielkie triumfy i małe zwycięstwa były fundamentem nadziei na odzyskanie niepodległości. W perspektywie długoterminowej złożyły się one na sztafetę wolności, która przekazywana z pokolenia na pokolenie, ponownie pozwoliła nam odbudować naszą państwowość pomimo zagrożenia Rosji, tak po roku 1918 jak i po 1989. Realizowany w cieniu agresji Rosji na Ukrainę projekt, ukaże zagrożenie ze strony Moskwy i jej metody, jako niezmienne od ponad pięciu stuleci. Pierwszy człon tytułu XV Koncertu Niepodległości, zaczerpnięty został z panegiryku Bartosza Paprockiego TRIUMPH Satyrów Leśnych, syren wodnych, planet niebieskich z szcześliwego zwrocenia krola polskiego Stephana do państw iego z woyny moskiewskiey w roku 1582 wydany”, napisanego na cześć Stefana Batorego zwycięsko powracającego z wojny z Moskwą.
Repertuar i narracja ukażą temat wojen polsko-rosyjskich w szerokim kontekście historycznym, zaczynając od XV wiecznych wojen Polski i Litwy z Moskwą, zmagań i wielkich wypraw wojennych za panowania Kazimierza Jagiellończyka, Aleksandra Jagiellończyka, Zygmunta I Starego, Zygmunta II Augusta, Stefana Batorego, Zygmunta III Wazy i Władysława IV i zapomnianego dziś Potopu Moskiewskiego. Narracja koncertu odniesie się także do narodowych zrywów podczas tragicznego okresu militarnej i politycznej dominacji Rosji w fatalnym dla Polski XVIII wieku, w tym Konfederacji Dzikowskiej, Konfederacji Barskiej, wojny polsko-rosyjskiej w Obronie Konstytucji 3 Maja i Insurekcji Kościuszkowskiej. Ukazując dzieje XIX wieku podkreślony zostanie etos Powstań Listopadowego i Styczniowego, a także tych mniej znanych Partyzantki Zaliwskiego i Powstania Zabajkalskiego. W części odnoszącej się do historii XX w., podkreślony zostanie narodowy charakter rewolucji 1905 roku, przybliżona zostanie historia PPS, Polskiej Organizacji Wojskowej i Legionów, a także wojnę polsko-bolszewicką 1919-1921 i sowiecki atak na Polskę w 1939 roku. Podczas koncertu oddamy zostanie hołd polskim ofiarom Stalinizmu, w tym pomordowanym w ramach zbrodni katyńskiej oficerom Wojska Polskiego, policjantom, żołnierzom Korpusu Ochrony Pogranicza i leśnikom. Na koniec podkreślony zostanie wkład żołnierzy wyklętych w walkę o niepodległość Polski ale też niekwestionowany udział w tłumieniu zrywu Poznańskiego Czerwca 1956 Rosjan przebranych w polskie mundury.
Hybrydowe aranżacje pieśni żołnierskich i patriotycznych i kompozycje współczesne.
Repertuar wydarzeni stanowią hybrydowe aranżacje polskich pieśni wojskowych i patriotycznych oraz współczesne kompozycje. Zaprezentowane zostaną współczesne kompozycje do wierszy: O wzięciu Połocka Jana Kochanowskiego (~1580), Sztandary polskie w Kremlu Mieczysława Romanowskiego (1857), Czarny czwartek Włodzimierza Marciniaka (1956), anonimowego wiersza Cześć wisielcom (1862) a także współczesny utwór instrumentalny Potop Moskiewski (2023). Kompozycjom współczesnym towarzyszyć będą hybrydowe aranżacje utworów historycznych jak Pieśń o Drewiczu (XVIII w.), Dwa Polonezy i Walc autorstwa Tadeusza Kościuszko (1796), Marsz Wojenny | Marsz Księcia Józefa Poniatowskiego (XVII-XIX w), Wara z granic (1831), Pobudka (1863), Pieśń wygnańców | Maliniak (po 1831), Peowiacy (sprzed 1917), List do cara (sprzed 1914), Śpiewajcie! – zawołanie śpiewacze chórów K.O.P. (~1937), Bij Bolszewika! (1946), Prośba (1982) Jacka Kaczmarskiego. Dopełnieniem repertuaru historycznego będzie współczesna kompozycja instrumentalna Potop Moskiewski (2023). Na zakończenie artyści wspólnie z publicznością zaśpiewają Mazurek Dąbrowskiego (1797) wraz z zapomnianą dziś, pierwotną czwartą i szóstą zwrotką pieśni.
Niemiec, Moskal nie osiędzie,
gdy jąwszy pałasza,
hasłem wszystkich zgoda będzie
i ojczyzna nasza.
Na to wszystkich jedne głosy:
Dosyć tej niewoli,
Mamy racławickie kosy,
Kościuszkę, Bóg pozwoli.”
W ciągu 17 lat pracy nad Koncertem Niepodległości, zespół wypracował własny styl muzyki hybrydowej. Łączy ona oryginalne brzmienia dawnych pieśni, z nowoczesnymi aranżacjami i kompozycjami, wykorzystującymi elementy klasyki, elektroniki, poezji śpiewanej, rocka, jazzu, bluesa, punk-reggae, metalu, rapu, tech-house a także z nagraniami archiwalnymi.
Śpiewnik Niepodległości – siostrzany projekt Koncertu Niepodległości
W ramach rozwoju Koncertu Niepodległości, w 2017 roku Fundacja Dziedzictwa Rzeczypospolitej uruchomiła historyczno-edukacyjny portal Śpiewnik Niepodległości. Udostępnia on dorobek polskiej pieśni patriotycznej wraz z narzędziami do samodzielnej nauki ich wykonywania oraz przykładowymi interpretacjami Koncertu Niepodległości. Pieśni opatrzone są komentarzem literackim i historycznym, a portal jest przyjazny dla osób niepełnosprawnych. Nowatorski projekt wysoko doceniła społeczność internetowa. Obecnie Śpiewnik gromadzi blisko 3 miliony indywidualnych użytkowników (głównie młodzież i animatorów kultury), którzy wykonali ponad 7 milionów odsłon. Portal udostępnia funkcjonalność tworzenia play-list oraz indywidualny generator, dzięki któremu każdy może stworzyć własny, spersonalizowany Śpiewnik Niepodległości, możliwy do wykreowania w formie wydruku lub do pobrania w formacie na dowolne urządzenie mobilne. W 2022 roku uruchomiona została wersja anglojęzyczna portalu, w grudniu 2023 zainauguruje wersja portugalskojęzyczna dedykowana Polonii brazylijskiej.
Ekipa Koncertu Niepodległości.
Koncert Niepodległości współtworzą polsko-kanadyjska wokalistka jazzowa i kompozytorka Ola Turkiewicz, pełniąca rolę dyrektor muzycznej, oraz Jacek „Wiejski” Górski – producent, reżyser i scenarzysta wydarzenia. W kolejnej edycji Koncertu Niepodległości wystąpią:
Ola Turkiewicz (dyrektor muzyczny, kompozycje, aranżacje i śpiew), Tomasz Bacajewski (śpiew) oraz zespół Koncertu Niepodległości w składzie:
Anna Suda „An On Bast” (elektronika live), Marek Tarnowski (instrumenty klawiszowe), Krzysztof Kowalewski (gitary), Marcin Ritter (bas, kontrabas), Damian Szajkowski (perkusja), Siergiej Wowkotrub (I skrzypce), Tomasz Kulisiewicz (II skrzypce), Przemysław Ćwiek (altówka), Zofia Kulisiewicz (wiolonczela). Prozatorską narrację wydarzenia poprowadzi aktor Robert Czebotar.
Patronat Honorowy: Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda
Organizatorzy: Fundacja Dziedzictwa Rzeczypospolitej | Parafia Rzymsko-Katolicka pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Grębaninie
Dofinansowanie: Ministerstwo Obrony Narodowej w ramach Otwartego Konkursu Ofert na realizację zadań publicznych w formie wsparcia w zakresie: podtrzymywania i upowszechniania tradycji narodowej, pielęgnowania polskości oraz rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej pn. Pamięć o bohaterach. Nazwa projektu: Świąteczna trasa Koncertu Niepodległości w ramach programu "Pamięć o bohaterach"
