Rozmowa z Bogiem. Matejko o Koperniku

W National Gallery w Londynie trwa właśnie wystawa, na której główną gwiazdą jest obraz Jana Matejki „Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem”. Po raz pierwszy od niemal 150 lat dzieło to opuściło mury Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Matejko długo przygotowywał się do tej pracy, studiował dokumenty, szperał w archiwach. Starał się uchwycić moment szczególny, w którym astronom pojmuje reguły wszechświata. Tak opowiadał o tym historyk sztuki Mieczysław Treter: „Kopernik w pojęciu Matejki to nie był – jak chce Tarnowski – wielki człowiek, który wielką chwilę ma, ale to był skromny uczony, który na tle dociekań i badań obrotu ciał niebieskich wzniósł się tak wysoko ponad poziom normalnych ludzkich rozumowań, że w chwili cudownej ekstazy mógł rozmawiać z samym Bogiem, i drogą intuicji, wbrew dotychczasowym naukowym teoriom, sformułować zasadę obrotu Ziemi dookoła Słońca”.

Kiedy Matejko szukał modela do postaci Kopernika, ktoś polecił mu warszawskiego lekarza dr.