Debata o Wielkości

Obejrzałem ostatnio debatę, jaką kilka lat temu zorganizowano w Wielkiej Brytanii. Starło się w niej dwóch historyków, biografów cesarza Napoleona Bonaparte – Adam Zamoyski oraz Andrew Roberts. Temat brzmiał: „Czy Napoleon był Wielki?” Innymi słowy, czy tytuł „The Great” (wielki, wspaniały), jakim obdarzył go w tytule swojej biografii Roberts, jest zasłużony, czy też nie?  Obaj dyskutanci spierali się przez półtorej godziny, w atmosferze doskonałej dysputy, pełnej złośliwych przekomarzanek i celnych ripost, zaiste na poziomie dżentelmenów historii. Mieli przekonać salę – na oko było na niej kilkuset widzów. Każdy z nich na koniec miał zagłosować, wrzucając do urny głos na TAK (czarna karteczka) lub NIE (biała karteczka – czyżby dlatego, że kolor rojalistów?). Utkwiło mi w pamięci kilka rzeczy charakterystycznych – z ich powodu piszę ten felieton. Po pierwsze, Andrzej Zamoyski nie był w stanie ukryć swojej nienawiści do Napoleona. Czasem – może z tego względu – poza