E-recepta. Czym jest i jak działa?

Elektroniczna recepta to rozwiązanie, które od dnia 8 stycznia 2020 roku zostało ostatecznie wprowadzone na terytorium całego naszego kraju. Recepty elektroniczne, czy też e-recepty całkowicie wyparły tradycyjne, papierowe druczki wystawiane przez lekarzy — ogólny zarys ich funkcjonowania nie zmienił się jednak. Z czym wiązało się jej wprowadzenie i o czym należy pamiętać?

E-recepta a telekonsultacja

Lekarze przyjmujący w ramach telekonsultacji posiadają dokładnie takie same uprawnienia, jak ich koledzy po fachu, którzy przyjmują pacjentów w stacjonarnych gabinetach. Oznacza to zatem, że mają oni pełne prawo do wystawienia e-recepty. Podobnie, mogą oni także wystawić swoim pacjentom zaświadczenia lekarskie, czy też zwolnienie lekarskie popularnie zwane „L-4”.

Konsultacja online lub za pomocą telefonu komórkowego pozwala pacjentom, których jedynym celem jest wykupienie kolejnej partii leków na uniknięcie konieczności rejestracji się u lekarza i wyczekiwania na swoją kolej w kolejce. W większości przypadków cały proces trwa nie więcej niż 15-30 minut, nawet pomimo konieczności zebrania wywiadu lekarskiego. Po zakończeniu spotkania pacjent powinien w niedługim czasie otrzymać sms-em lub e-mailem dane niezbędne do odbioru lekarstw. 

Telekonsultacja, jak sama nazwa wskazuje, pozwala jednak nie tylko wyrobić receptę elektroniczną, ale także omówić ze specjalistą nowe, niepokojące chorego objawy, czy otrzymać poradę co do dawkowania konkretnego specyfiku. Właśnie dlatego online przyjmują nie tylko interniści, ale lekarze wielu różnych specjalizacji — i dlatego też warto skorzystać z ich usług.

Czym jest e-recepta?

Recepta elektroniczna to nic innego jak nowoczesny odpowiednik tradycyjnych recept lekarskich. Działa ona w dokładnie taki sam sposób, jak tradycyjna recepta — wystawić ją może zatem każdy lekarz, a każdy pacjent może zrealizować ją w dowolnie wybranej przez siebie aptece. Podstawowa różnica dotyczy sposobu, w jaki wystawiane są recepty. O ile w przypadku tych tradycyjnych pacjent otrzymywał od specjalisty na papierze listę leków, które powinien wykupić, o tyle e-recepta online wystawiana jest w formie elektronicznej. 

W wielu przypadkach jest to znaczącym uproszczeniem. Pacjent dostaje bowiem, za pośrednictwem wiadomości sms lub e-mail dane niezbędne do wykupienia leku, w tym czterocyfrowy kod niezbędny do odebrania leków dostępnych tylko i wyłącznie na receptę. Warto wiedzieć, że w przypadku, gdy lekarz prześle receptę za pomocą wiadomości e-mail, kod ten zastępuje specjalny załącznik — w takiej sytuacji należy udostępnić smartfon z otwartą wiadomością farmaceucie, by ten mógł zeskanować znajdujące się tam dane.

Pacjent może udać się po odbiór recepty do dowolnie wybranej przez siebie apteki i poprosić o całościowe lub częściowe jej zrealizowanie.

Recepta w formie elektronicznej ma wiele zalet — między innymi eliminuje powszechny niegdyś problem z niemożnością rozczytania pisma lekarskiego. Niejeden pacjent doświadczył przecież sytuacji, gdy musiał wracać do gabinetu tylko po to, by lekarz staranniej wypełnił receptę, gdyż farmaceuta nie był w stanie rozczytać się w jego piśmie. 

Jak długo ważna jest recepta elektroniczna?

W zdecydowanej większości przypadków e-recepta ważna będzie przez 365 dni. Warto jednak pamiętać, że tak, jak i od każdej — również i od tej zasady obowiązuje kilka wyjątków. Tak oto, receptę na antybiotyki zrealizować będzie można tylko i wyłącznie przez siedem dni od daty jej wystawienia; w przypadku leków psychotropowych termin ten wydłuża się do 30 dni, natomiast zaś w przypadku preparatów immunologicznych termin ten wynosi 120 dni.

Kolejną ważną informacją jest fakt, że na jednej e-recepcie znajdować się może tylko i wyłącznie taka ilość leku, by liczba dawek wystarczyła pacjentowi na nie więcej, niż 180 dni. Oznacza to, że w przypadku leków, które chory będzie musiał przyjmować przez dłuższy okres, konieczna będzie powtórna wizyta lekarska w celu odnowienia recepty — może się tu okazać przydatna telekonsultacja medyczna. Prawo dopuszcza, co prawda, możliwość zapisania pacjentom przewlekle chorym o jedno opakowanie leku więcej, jednakże prędzej czy później, jeśli konieczność stosowania leku nadal się utrzyma — konieczne będzie powtórne wyrobienie recepty.

Pamiętać też należy, że w przypadku, gdy lek wykupić zamierzamy po co najmniej 30 dniach od momentu wystawienia e-recepty, farmaceuta najprawdopodobniej odliczy dni, które minęły od daty jej wystawienia. 

E-recepta a wydruk informacyjny

Osobnym od recepty elektronicznej dokumentem, jaki może wystawić specjalista, jest wydruk informacyjny, który wyglądem do złudzenia przypomina często tradycyjną receptę lekarską. Nie zawiera on danych osobowych, czy podpisu medyka, niemniej jednak w przypadku, gdy zgłosimy się z takim dokumentem do apteki, farmaceuta wyda nam zapisane leki. Na wydruku znajduje się bowiem specjalny kod umożliwiający pacjentowi skorzystanie z recepty. 

Posiadanie wydruku informacyjnego nie jest obowiązkowe — na jego wyrobienie stosunkowo często decydują się jednak między innymi osoby starsze, które mają problem z obsługą nowoczesnych technologii. 

Najważniejsze zalety recepty elektronicznej

Recepta elektroniczna ma bardzo wiele zalet, spośród których warto wymienić choćby tylko te najważniejsze.

Przede wszystkim e-recepta przysłużyła się do wyraźnego skrócenia kolejek do lekarzy rodzinnych. Pacjenci, którym zależy tylko na wybraniu kolejnej partii leków, mogą ją bowiem uzyskać online, za pomocą telekonsultacji.

Zgubienie e-recepty nie niesie ze sobą żadnych negatywnych konsekwencji dla pacjenta. Wydanie leku odbywa się bowiem na podstawie czterocyfrowego kodu, który z łatwością można sprawdzić choćby korzystając z Internetowego Konta Pacjenta, a także numeru PESEL, który jest jego informacją prywatną.

E-recepta może być zrealizowana w każdej aptece w kraju, bez znaczenia jest miejsce zameldowania pacjenta. Co więcej, jeśli pacjent podejrzewa, że zabraknie mu pieniędzy na zakup wszystkich leków — może on zdecydować się na częściowe jej zrealizowanie. W przypadku specyfików dostępnych na receptę fakt ten zostanie odnotowany przez farmaceutę w systemie informatycznym, a pacjent będzie mógł w przyszłości wykupić pozostałe opakowania specyfiku. Należy jednak pamiętać, że w tym przypadku może on dokonać tego tylko w tej aptece, w której wykupił pierwszą partię leków.